مجازات ساخت مهر ژلاتینی جعل مهرسازی

جعل چيست و جاعل به چه کسی اطلاق میشود؟

قانون مجازات اسلامي، ارتكاب اعمالي كه محتويات و مندرجات اسناد و نوشته‌ها يا امضاي آنها را مخدوش نمايد، جرم دانسته و عنوان «جعل» به آن اطلاق و براي آن مجازات معین كرده است. براي آشنايي با تعريف اين جرم، روش مختلف وقوع آن، مجازات و نحوه تشخيص سند جعلي، توجه به نكات ذيل ضروري است.

1 – جرم جعل؛ جعل يك سند يا نوشته يعني تغيير متقلبانه يك سند يا نوشته به ضرر ديگري. بنابراين، هر تغييري جعل نيست. بلكه تغيير بايد با حيله و نيرنگ بوده و باعث ورود ضرر به ديگري شود.

2 – جاعل؛ بنا بر تعريفي كه از جعل گفته شده، جاعل كسي است كه با تقلب و حقه، سند يا نوشته‌اي را تغيير مي‌دهد تا با اين تغيير، ضرري به ديگري وارد كند.

3 – روش‌هاي وقوع جرم جعل؛ با پيشرفت تكنولوژي، طرق ارتكاب جرايم از جمله جرم جعل نيز متحول شده است. امروزه ساختن سندي مثل شناسنامه يا گذرنامه، تنها راه ارتكاب جرم جعل نيست، بلكه روش‌هاي متفاوتي وجود دارد كه مي‌توان يك نوشته يا سند را جعل نمود.

تعدادي از اين روش‌ها به شرح زير هستند؛ ساختن مهر يا امضا اشخاص؛ چك، قولنامه، اجاره نامه و اسنادي نظير آن بايد توسط اشخاصي كه اين اسناد متعلق به آنها است، امضا يا مهر شود. در اين روش، جاعل امضا و مهر اين اشخاص را جعل نموده، سپس از سند جعلي به ضرر صاحب اين اسناد استفاده مي‌نمايد. خراشيدن يا تراشيدن؛ در اين روش، جاعل با استفاده از ابزاري همچون تيغ يا چاقو، اعداد يا كلمات نوشته را تغيير مي‌دهد. براي مثال، مبلغ يك چك را از 3000 به 2000 تبديل مي‌كند. الحاق؛ در اين روش، لزوما جمله يا عبارتي به يك متن اضافه نمي‌شود، بلكه صرف درج يك عدد نيز براي وقوع اين جرم كافي است.براي مثال، اگر عدد 3000 به 30000 تبديل شود، جرم جعل تحقق يافته است. الصاق؛ در اين روش، امضا يا مهر شخصي از يك نوشته بريده شده و به نوشته ديگر الصاق يا چسبانده مي‌شود.

4 – سند يا نوشته؛ اسناد رسمي، همچون شناسنامه يا گواهي‌نامه، اسنادي عادي، دانشنامه‌هاي تحصيلي، احكام دادگاه‌ها، مهر يا علامت شركت‌هاي دولتي يا غير دولتي، اسكناس و چك‌هاي صادره‌ توسط بانك‌ها يا هر نوشته‌اي كه با تغيير آن بتوان به ديگري ضرري وارد نمود، قابليت جعل دارد و مي‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گيرد.

5 – نحوه تشخيص سند مجعول: بنا بر تعريف جرم جعل، تغيير در يك سند بايد براي ضرر زدن به ديگري باشد. با مراجعه شخص ضرر ديده به دادگاه و طرح شكايت جعل، دادگاه، از كارشناسان رسمي دادگستري استفاده مي‌‌نمايد. كارشناسان با بررسي دقيق سند، مندرجات يا امضا يا مهر آن، جعلي يا قانوني بودن آن را تشخيص مي‌دهند.

6 ‌- مجازات جرم جعل؛ طبق قانون مجازات اسلامي، براي جاعل، مجازات حبس مقرر شده است. براي مثال، مجازات جعل احكام دادگاه‌ها، مهر يا علامت شركت‌ها يا ادارت دولتي، اسكناس يا چك بانكي 1 تا 10 سال حبس، جعل مدارك تحصيلي 1 تا 3 سال حبس، جعل مهر يا علامت شركت‌هاي غيردولتي 3 ماه تا 2 سال حبس است. و در صورتي كه كارمندان يا مسوولان دولتي يا قضايي مرتكب جرم جعل شوند، مجازاتشان بيشتر از افراد عادي خواهد بود.